LTS: Tháng 8/2011, Hội nghị quốc tế nạn nhân chất độc da cam lần thứ hai, với chủ đề “Vì nạn nhân chất độc da cam và vì tương lai nhân loại” đã diễn ra tại Hà Nội. Đây là một trong những hoạt động kỷ niệm 50 năm thảm họa da cam Việt Nam (10/8/1961 - 10/8/2011)
Trong số rất nhiều tham luận đề cập tới nhiều khía cạnh của cuộc chiến tranh hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh Việt Nam, có tham luận của ông Len Aldis, Tổng Thư ký Hội Hữu nghị Anh - Việt, nhan đề “Hoa Kỳ phải thừa nhận trách nhiệm và bồi thường cho NNCĐDC Việt Nam - đó là nghĩa vụ đạo đức của mình, sớm hay muộn, điều đó phải được thực hiện”. Tạp chí Da cam Việt Nam trân trọng gửi đến bạn đọc nội dung tham luận này.
Thưa đồng chí Chủ tịch, thưa quý khách, các bạn thân mến!
50 năm trước đây, vào tháng này, một tội ác đã được thực hiện chống lại nhân dân và đất nước này, nhưng cho đến nay vẫn chưa bị trừng phạt.
Tôi muốn đề cập đến chất độc da cam. Chất này được sử dụng trong khoảng thời gian 10 năm, dẫn đến cái chết của hàng trăm ngàn trẻ sơ sinh, trong đó nhiều trẻ đã chết ngay từ trong bụng mẹ.
Xin đừng ngần ngại quy tội cho những người phải chịu trách nhiệm về tội ác mà ngày nay - sau 50 năm, vẫn đang giết hại người dân Việt Nam và để lại cho nhiều trăm ngàn người những thương tật nặng nề.
Tôi buộc tội Chính phủ Mỹ đứng đầu là Tổng thống Jack Kennedy, và sau khi ông ta chết đến lượt Tổng thống LB Johnson và các công ty hóa chất Mỹ đứng đầu là Monsanto, Dow Chemical và DuPont.
Từ Tổng thống Kennedy trở đi, Việt Nam và các nạn nhân chất độc da cam đã bị phản bội.
Tôi xin nhắc lại với các bạn về bức thư ghi ngày 01 tháng 2 năm 1973 của Tổng thống Nixon đồng ý chi trả 3.250.000.000 USD để giúp tái thiết miền Bắc Việt Nam.
Các bạn thân mến! Đã không hề có lấy một xu trong số 3 tỉ 250 triệu USD đã được chi trả... Thực tế là khi Hoa Kỳ rút khỏi Việt Nam, họ còn áp đặt lệnh cấm vận quốc tế kéo dài đến 21 năm sau, cho đến tận năm 1994. Thật là quá thể, các hiệp định với Mỹ là như vậy!
Với chất độc da cam, cả Chính phủ Hoa Kỳ lẫn các công ty hoá học Monsanto, Dow Chemicals, DuPont... đều không chi lấy một xu để bồi thường cho các nạn nhân hoặc gia đình họ.
Thật vậy, các công ty, giống như chính phủ của họ, từ thời Kennedy đến Obama, đều từ chối chấp nhận bất kỳ trách nhiệm nào đối với những thiệt hại khủng khiếp do chất độc da cam gây ra cho nhân dân và đất đai của Việt Nam.
Xin hãy lưu ý đến sự khác biệt với sự cố tràn dầu xảy ra ở Vịnh Mexico. Chỉ trong vài ngày, Tổng thống Obama đã yêu cầu công ty BP phải lập một quỹ 20 tỉ USD để đền bù cho những người dân bị ảnh hưởng, và BP đã đồng ý.
Tôi xin tranh luận và yêu cầu Tổng thống Obama cũng phải lập một quỹ 60 tỉ USD để bồi thường cho các NNCĐDC Việt Nam và gia đình họ và xem đó như một đòi hỏi cơ bản. Và yêu cầu Monsanto, Dow Chemicals, DuPont... phải trả 80 tỉ USD tiền bồi thường.
Những nạn nhân bi thảm này cần sự giúp đỡ của chúng tôi, Việt Nam không thể làm điều đó một mình; họ cần bệnh viện, nhà ở, nhà an dưỡng cho các cha mẹ đang chăm sóc con cái họ suốt 24 giờ/một ngày, tuần nào cũng phải làm như vậy.
Monsanto, Dow và DuPont đã kiếm được nhiều tỉ USD lợi nhuận từ sản xuất chất độc da cam. Họ có văn phòng ở rất nhiều nước, trong đó có cả nước Anh của tôi và rất tiếc phải nói là ở cả Việt Nam nữa.
Các bạn thân mến! Tôi không thể, và cũng sẽ không nói với các nhà lãnh đạo của Việt Nam là nên hành xử vấn đề này ra sao. Tôi không có cương vị để làm như vậy. Nhưng, tôi có nghĩa vụ với tư cách là một người bạn lâu năm để bày tỏ mối quan tâm về việc 50 năm qua rồi mà NNCĐDC Việt Nam và gia đình họ vẫn bị từ chối công lý, mặc dù đã có nhiều hành động ủng hộ của bạn bè ở đây và ở nước ngoài, bao gồm cả Vụ kiện tiến hành tại các tòa án Mỹ, kết thúc bằng việc từ chối của Toà Tối cao Hoa Kỳ. Trong khi nhiều đại diện dân cử của Hoa Kỳ đã bày tỏ sự ủng hộ, nhưng vẫn rất ít thay đổi.
Hôm nay, chúng ta hãy tưởng nhớ đến hàng trăm ngàn người đã chết do hành động của Monsanto, Dow Chemical, DuPont… Họ đã chết mà không nhận được công lý!
Đối với những người còn sống và những người vẫn chưa được sinh ra, chúng ta có trách nhiệm không để cho họ phải chờ một quá trình 50 năm nữa. Với sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, cho phép tôi có 7 đề xuất về cách thức chúng ta có thể mang lại công lý cho những nạn nhân bi thảm này, trong đó một số người đang có mặt ngày hôm nay.
1. Nhớ lại các lệnh cấm vận quốc tế 21 năm chống lại Việt Nam, cộng đồng quốc tế hãy ra lệnh cấm vận đối với các sản phẩm của Monsanto.
2. Tại mỗi nước của chúng ta, hãy đưa các đoàn đại biểu, gửi thư đến các sứ quán Hoa Kỳ yêu cầu chính phủ Mỹ hãy bồi thường cho NNCĐDC Việt Nam.
3. Đối với ông Hugh Grant, Chủ tịch Monsanto, mỗi người chúng ta hãy đưa, gửi thư yêu cầu công ty của ông trả tiền bồi thường.
4. Đối với mỗi văn phòng của Monsanto tại tất cả các nước, chúng ta hãy gửi thư với những đòi hỏi tương tự.
5. Mỗi người trong chúng ta mua một cổ phần của Công ty Monsanto để có thể tham dự vào Đại hội hàng năm của nó tại bất cứ đâu và phát biểu đòi công lý cho các nạn nhân Việt Nam. Hãy tổ chức biểu tình phản đối tại bên ngoài địa điểm của Đại hội hàng năm đó.
6. Chúng ta hãy yêu cầu các chính phủ của mình giúp đỡ NNCĐDC Việt Nam và yêu cầu họ gây áp lực buộc Chính phủ Hoa Kỳ cũng phải làm như vậy.
7. Monsanto là công ty lớn nhất thế giới cung cấp hạt giống biến đổi gien cho nhiều nước. Chúng ta hãy nhất trí đừng mua, đừng trồng, đừng ăn những hạt giống đó.
Cho phép tôi kết thúc bằng một trích dẫn từ một người bạn thân yêu có tên là Nguyễn Đức, mà tôi đã gặp lần đầu vào năm 1989, khi đó mới 8 tuổi đang sống trong Bệnh viện Từ Dũ: “Hoa Kỳ phải thừa nhận trách nhiệm và bồi thường cho nạn nhân chất độc da cam tại Việt Nam. Đó là nghĩa vụ đạo đức của mình. Sớm hay muộn, điều đó phải được thực hiện”.
Cảm ơn!
Len Aldis
(Theo Tạp chí da cam Việt Nam)
