Sau vụ kiện, thông tin đối với những người có lương tri trên toàn thế giới và ở Việt Nam đã bóc trần tội lỗi của các công ty hóa chất của Mỹ trong đó Monsanto Company đã và đang là một công ty được tổ chức theo Luật Tiểu bang Delaware, được đăng ký và trên thực tế hoạt động kinh doanh tại tiểu bang NewYork, là một trong hai công ty đầu sỏ đã cung cấp chất độc da cam/dioxin cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam từ năm 1961 - 1971 gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống, sức khỏe của khoảng 4,8 triệu người bị phơi nhiễm và hơn 3 triệu người là nạn nhân chất độc da cam.

   Nhìn lại sự kiện Monsanto ở Mỹ, những cán bộ Hội, hội viên và nạn nhân ở cơ sở nhận thấy rằng, những luận điểm mà trước đây cho rằng chất diệt cỏ mà công ty Monsanto cũng như các công ty hóa chất khác của Mỹ, đã cung cấp cho quân đội Mỹ trong chiến tranh ở Việt Nam không gây tác hại cho sức khỏe con người là sự ngụy biện, là sự tránh né trách nhiệm đối với nhân loại. Bởi vì, cũng chất độc hóa học đó, do không có những cảnh báo phù hợp về nguy cơ loại thuốc diệt cỏ Roundup của hãng Monsanto có thể gây ung thư cho người dùng nên những người sử dụng như ông Johnson bị phơi nhiễm và Monsanto cũng đang phải đối mặt với trên 4.000 vụ kiện tương tự ở Mỹ. Đây chính là áp lực nhất định đối với các cơ quan chính phủ Mỹ về hậu quả do các công ty hóa chất của Mỹ gây ra.

    Đối với Việt Nam, vụ kiện Monsanto ở Mỹ chỉ là vụ kiện đơn lẽ của một công dân Mỹ sử dụng với số lượng không lớn nhưng tác hại về sức khỏe cho con người đã bộc lộ và phơi bày trước công lý.

    Như vậy, dư luận ở trên thế giới và ở Việt Nam một lần nữa được thức tĩnh trong cuộc đấu tranh đòi công lý mà từ năm 2004 Hội Nạn nhất chất độc da cam Việt Nam khởi kiện 37 công ty sản xuất hóa chất Mỹ, trong đó có Monsanto đã cung cấp cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam kéo dài 10 năm trời với số lượng lớn đã hủy diệt môi trường sống, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân trong vùng bị phun rải. Chúng tôi thấy vụ kiện là một sự khích lệ lớn, sự tiếp sức có cơ sở pháp lý để lương tri trên thế giới sát cánh với nạn nhân chất độc da cam Việt Nam đã và đang đấu tranh buộc 37 công ty hóa chất của Mỹ trong đó có Monsanto phải bồi thường cho những nạn nhân đã bị phơi nhiễm chất độc hại mà các công ty này sản xuất dù họ là ai và mang quốc tịch của bất cứ quốc gia nào. Hi vọng vụ kiện được dư luận tiến bộ trên thế giới đồng hành, ủng hộ trên cơ sở luật pháp và thông lệ quốc tế.

LS Đặng Phúc Duệ (Tạp chí da cam)