Hà Nội, ngày 20 tháng 12 năm 2021
Hội thảo khoa học quốc tế “Bệnh, tật liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin ở Việt Nam-Hiện trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả dự phòng và điều trị” do Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam, Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam (Ban Chỉ đạo 701) và Học viện Quân y-Bộ Quốc phòng phối hợp tổ chức, có sự tham gia của nhiều nhà khoa học Việt Nam và quốc tế, đã tập hợp được trên 30 bài viết của các nhà khoa học, các bác sĩ đã hoặc đang trực tiếp điều trị bệnh tật cho những người bị nhiễm chất độc da cam/dioxin.
Hội thảo đã xem xét thực trạng các bệnh, tật đã được Việt Nam và các nước khác nhận định có liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam; nghiên cứu một số bệnh khác có bằng chứng liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam; nghiên cứu các yếu tố sinh học và yếu tố xã hội có liên quan đến bệnh tật của người bị nhiễm chất độc da cam/dioxin; đánh giá kết quả nghiên cứu và điều trị các bệnh, đồng thời đưa ra một số mô hình điều trị và phòng ngừa các bệnh, tật có liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin.
Các báo cáo và nội dung thảo luận tại Hội thảo cho thấy:
- Hậu quả chất độc da cam đối với môi trường, sinh thái của Viêt Nam đã được khắc phục căn bản: Các vùng đất bị phun rải chất độc hóa học trong chiến tranh về căn bản không còn bị ô nhiễm dioxin. Tất cả các “điểm nóng” về độ tồn lưu dioxin, ở các mức độ khác nhau, đều đã hoặc đang được xử lý về môi trường. Tuy nhiên, khối lượng đất và trầm tích nhiễm độc dioxin ở các điểm nóng cần được xử lý triệt để còn rất lớn, quá trình xử lý có thể còn kéo dài, do vậy dioxin tồn lưu trong đất và nguồn nước ở các điểm nóng đó vẫn có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của người dân sống xung quanh.
- Trong khi Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã nỗ lực chăm nom, giúp đỡ để những người bị nhiễm chất độc da cam/dioxin có cuộc sống được cải thiện và ổn định hơn, thì việc tổ chức điều trị và phòng ngừa các bệnh, tật liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin vẫn có nhiều khó khăn. Nghiên cứu trong và ngoài nước chưa thể đánh giá đầy đủ tác động của việc phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin đối với sức khỏe con người. Cùng với các bệnh, tật đã được Bộ Y tế Việt Nam xác định là có liên quan với các trường hợp phơi nhiễm chất độc da cam, có nhiều bằng chứng cho thấy người phơi nhiễm chất độc da cam ở Việt Nam có thể còn bị một số bệnh khác. Cơ chế gây bệnh của chất độc da cam/dioxin còn chưa được làm rõ, chưa có điều kiện đi sâu nghiên cứu về đặc điểm của các bệnh, tật liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam để có phương thức điều trị phù hợp. Các biện pháp dự phòng bệnh, tật có liên quan với chất độc da cam đã phát huy được hiệu quả, nhưng bệnh, tật liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin vẫn còn khả năng lây lan sang thế hệ thứ ba và thế hệ thứ tư...
Từ sự nhìn nhận như trên, chúng tôi, những người tham gia Hội thảo khoa học quốc tế “Bệnh, tật liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin ở Việt Nam – Hiện trạng và giải pháp dự phòng và điều trị”, với lương tâm của các thày thuốc, với trách nhiệm của các nhà khoa học, với mong muốn góp phần khắc phục cơ bản hậu quả của cuộc chiến tranh hóa học ở Việt Nam, khẩn thiết kêu gọi chính phủ các nước, cộng đồng quốc tế tiếp tục quan tâm, giúp đỡ, hỗ trợ nhân dân Việt Nam khắc phục hậu quả do chất độc da cam/dioxin gây ra cho sức khỏe con người ở Việt Nam.
Nhằm mục đích đó, chúng tôi đề nghị:
- Đẩy nhanh hơn nữa việc tẩy độc môi trường ở các điểm nóng về độ tồn lưu dioxin; tiếp tục coi trọng thực hiện các biện pháp cải thiện môi trường, sinh thái ở những khu vực đã bị ảnh hưởng của việc phun rải chất độc hóa học trong chiến tranh để hạn chế, khắc phục tình trạng tiếp tục nhiễm mới chất độc hóa học sử dụng từ thời kỳ chiến tranh.
- Cùng với việc xử lý môi trường, cần quan tâm, chú trọng đầu tư nhiều hơn nữa cho việc nghiên cứu và tổ chức điều trị, phòng ngừa các bệnh, tật có liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin để giảm bớt tỷ lệ tử vong do bị các bệnh có liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin, giúp những người bị nhiễm chất độc da cam trực tiếp cũng như gián tiếp cải thiện điều kiện sức khỏe, điều kiện sống.
- Việc quan tâm, chú trọng tổ chức điều trị, phòng ngừa bệnh, tật liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin phải được thể hiện ở bằng các hành động cụ thể trong các chương trình hành động quốc gia và hợp tác quốc tế khắc phục hậu quả chất độc hóa học sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam.
Quan tâm, đầu tư nhiều hơn nữa và có sự phối hợp giữa các nước có liên quan tiếp tục nghiên cứu khẳng định và phát hiện những bệnh có liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin.Đầu tư nghiên cứu đặc điểm bệnh, tật có liên quan với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin và những yếu tố có thể tác động đến các bệnh, tật đó để có phương thức, hình thức tổ chức điều trị phù hợp.
Công bố và có kết luận khoa học về những mô hình điều trị, dự phòng đã được nghiên cứu, thử nghiệm để ứng dụng vào thực tiễn điều trị, phòng ngừa các bệnh có liên quân với phơi nhiễm chất độc da cam/dioxin .
Khẩn trương khảo sát, điều tra và xây dựng hệ thống số hóa quản lý bệnh, tật của những người bị nhiễm và di nhiễm chất độc hóa học để phục vụ điều trị bệnh, tật cho các đối tượng nêu trên.
Chiến tranh đã lùi xa ở Việt Nam, nhưng việc khắc phục hậu quả chiến tranh chưa kết thúc. Chất độc hóa học sử dụng trong chiến tranh vẫn gây ra chết chóc, đau thương cho người dân Việt Nam. Chính phủ các nước có liên quan và cộng đồng quốc tế hãy tăng cường hợp tác, phối hợp với nhân dân Việt Nam khắc phục hậu quả của cuộc chiến tranh này !
Thay mặt tất cả những người tham dự Hội thảo
Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam
NGUYỄN VĂN RINH
